Fair fashion: wat, waarom en hoe? 7

SuusjeQ in Zuid-Tirol – wearing Ebruze

Mijn goede voornemen voor 2018 is (onder andere) om minder (fast) fashion te komen en áls ik iets koop te kiezen voor fair fashion. Maar wat is precies fair fashion? En waarom en hoe zou je dit moeten kopen?

Rond de kerst hing ik op de bank en keek ik de docu The True Cost. De docu staat op Netflix en komt uit 2015. Het is een verhaal over de kleding die we kopen en dragen en de mensen die ze maken (ja, ook elk simpel Zara-truitje). De prijs van kleding neemt al tientallen jaren af, en daarmee helaas ook de druk waar onder kledingarbeiders werken. De belasting van het milieu is juist drastisch gegroeid, net als onze koopfrequentie. Waar zijn we mee bezig?

The True Cost

Vroeger kochten mensen twee keer per jaar wat nieuwe kleren. Inmiddels kopen we vrijwel elke week – of voor elke gelegenheid – iets nieuws. Kleding is spotgoedkoop en de mode gaat razendsnel. Dat er aan de andere kant van de wereld iemand is die wél de prijs betaalt, en dat de aarde onder grote druk staat, vergeten we even. Ben jij bereid om een fair prijs te betalen voor kleding, en daarmee bij te dragen aan betere arbeidsomstandigheden voor kledingarbeiders én een beter milieu? En waarom ook niet eigenlijk? Hebben we een keuze? Wat doen we de wereld aan? Minderen en betere keuzes maken is het devies!

Bron: The True Cost

Hoe dan?

Je merkt, de docu heeft me flink aan het denken gezet. Waar kan ik fair kleding kopen? Hoe weet ik wat fair kleding is? En verpest ik niet de economie in ontwikkelingslanden als ik nu stop met fast fashion kopen? Ik besloot drie experts om advies te vragen.

De experts

Ik heb de volgende drie experts op het gebied van mode, retail en duurzaamheid gesproken:

Lotte Schuurman van Fair Wear Foundation

Lotte Schuurman van Fair Wear Foundation. “Bij Fair Wear Foundation (FWF) hebben we een eerlijke en duurzame kledingindustrie voor ogen. We geloven dat we samen met bedrijven een positief verschil kunnen maken in kledingfabrieken. FWF werkt samen met kledingmerken aan betere arbeidsomstandigheden in kledingfabrieken.  Kledingmerken hebben een enorme invloed op de arbeidsomstandigheden in fabrieken. FWF-leden gebruiken die invloed om problemen aan te pakken, samen met de fabrieken waar hun kleding wordt gemaakt.”

Christine van Dorp van Nukuhiva

Christine van Dorp van Nukuhiva: “Fair fashion & sustainable products: dat is waar Nukuhiva voor staat. Nukuhiva kiest bewust voor modelabels die produceren met respect voor mens en natuur. Nukuhiva is een concept by Floortje Dessing, sinds 2006, met winkels in Amsterdam en Utrecht. De Nukuhiva collectie bestaat uit prachtige kleding, schoenen, accessoires en lifestyle-artikelen met een goed verhaal. Je vindt bij ons uitsluitend merken die fairtrade produceren. Voor deze merken is duurzaamheid vaak ook een belangrijke richtlijn. Het grootste deel van onze kleding wordt gemaakt van biologisch katoen, lyocell, hennep en andere natuurlijke, biologische of gerecyclede materialen.”

Talita Kalloe van SoulStores.com

Talita Kalloe van Soulstores.com: “Soulstores is een online magazine over bijzondere winkels en merken met aandacht voor vakmanschap, de maker achter het product, een duurzame productie, en een bewuste way of life. Ik geloof erin dat het de verhalen zijn die een product waarde geven. En dit zijn de verhalen die ik graag vertel. Met Soulstores wil ik bewust consumentengedrag stimuleren en ik reis met liefde stad en land af om de merken en winkels te belichten die daar op een positieve manier aan bijdragen.”

SuusjeQ interviewt

Wat is fair fashion volgens jullie?

Lotte: “Duurzame, eerlijke mode; gemaakt onder goede arbeidsomstandigheden zonder negatieve impact op het milieu en dieren. Helaas bestaat op dit moment bijna nog geen 100 procent eerlijke kleding. Daarom zou ik fair fashion vooralsnog beschrijven als: mode van merken die zich samen met kledingfabrieken inzetten voor betere arbeidsomstandigheden, met een zo min mogelijk negatieve impact op het milieu.”

Christine: “Fair fashion is kleding die gemaakt is met respect voor de maker, de grondstoffen en het milieu.
Deze kledingmerken gebruiken biologisch katoen, gerecyclede materialen, materialen met een minder grote impact, zoals hennep en linnen. Ze erkennen de problemen in de kledingindustrie en laten een onafhankelijke partij kritisch meekijken in hun supply chain, bijvoorbeeld Fair Wear Foundation. Fair fashion merken vinden transparantie belangrijk en zijn open over hun keuzes en producenten. Kledingmerken die koplopers zijn in duurzaamheid zijn People Tree, Lanius, Nudie Jeans, Kuyichi, Alchemist, Knowledge Cotton Apparel en Komodo.”

Talita: “Voor mij is fair fashion kleding die onder goede omstandigheden is geproduceerd en waar geen mensen, dieren of het milieu voor hebben moeten lijden. De textie/lkledingindustrie is helaas nog niet transparant en daarom is het niet altijd te herleiden hoe fair je kleding is. Maar ik kijk meestal naar de materialen en het katoen (is het bijv. gemaakt van organic cotton of bamboe) en naar de arbeidsomstandigheden waaronder het is geproduceerd.”

Waarom zouden mensen fair fashion willen kopen?

Lotte: “Ik denk dat niemand kleding wil dragen van naaisters die uitgebuit worden. En de slechte omstandigheden in kledingfabrieken halen steeds vaker het nieuws. Steeds meer consumenten zoeken een alternatief en gelukkig zijn er andere opties. Koop eens van een merk dat niet alleen tijd en geld investeert in marketing en groei, maar juist ook in betere arbeidsomstandigheden. Gelukkig zie je dat er steeds meer keuze is, ook van hele mooie hippe merken. Groen is allang niet meer saai of superduur. Kijk maar eens op de shoppinglist op www.fairwear.org.”

Christine: “Helaas is er veel mis met de manier waarop kleding wordt gemaakt. Er worden mega veel grondstoffen gebruikt, zoals water, olie (voor stretch), hout (voor viscose), veel chemicaliën, veel pesticiden (op katoen). Daarnaast wordt de meeste kleding in landen gemaakt waar werknemers met weinig respect worden behandeld. Vakbonden worden tegengewerkt, mensen verdienen een loon waar ze niet van rond kunnen komen en er wordt heel lange dagen gewerkt. De trend bij de grote merken is om elke week een nieuwe collectie te hebben hangen, om heel snel op trends in te springen en voor de laagste prijs kleding te verkopen. Dit zorgt voor veel druk op de producenten, die heel snel moeten werken voor de laagste prijs. Kortom, de huidige situatie zorgt voor milieuvervuiling, te lage lonen, ongezonde en onveilige werkomgevingen, veel overuren, lange dagen, instortende fabrieken. Fair fashion biedt een alternatief voor het bovenstaande.”

Talita: “Ik denk dat mensen zich steeds bewuster worden van de toestanden in de textielindustrie en daar willen ze niet meer aan bijdragen. Dat vind ik een heel goed iets. De Rana Plaza ramp in Bangladesh heeft daar denk ik voor een groot deel aan bijgedragen. Ze willen fair fashion kopen omdat ze daarmee kunnen investeren in een eerlijker alternatief.”

Hoe kunnen mensen meer fair fashion kopen? Hoe weet je welke winkels en merken fair zijn? Of kun je beter zo min mogelijk kleding kopen?

Lotte: “Bezoek www.fairwear.org/brands. En als je wat meer tijd hebt, zoek eens uit wat jouw favoriete merk doet om kleding eerlijker te maken. Bezoeken ze hun fabrieken? Controleren ze de omstandigheden? En wat doen ze vervolgens met die informatie? Hoe werken ze aan betere lonen of minder lange werkweken? Check eens een Performance Check van een FWF merk en lees wat jouw favoriete merk heeft gedaan om arbeidsomstandigheden te verbeteren.

Veel fair fashion kopen lijkt me geen oplossing. Dan koop je wellicht niet bij merken die van snelheid hun expertise hebben gemaakt, maar door heel veel te kopen draag je als consument bij aan milieuvervuiling en een cultuur van veel kopen en weinig dragen. Ga voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. Kies voor goede duurzame kleding van bewuste merken (er zijn steeds meer designers en winkels die het anders doen!) die lang meegaat, in plaats van producten van lage kwaliteit die het niet lang volhouden.”

Christine: “Door een aantal goede documentaires te kijken, op onderzoek uit te gaan en winkels en merken op te zoeken die goed bezig zijn. ‘Dit is een goede gids’ van Marieke Eyskoot staat boordevol met toffe adresjes waar je met een gerust hart kunt winkelen.

Bij Nukuhiva hebben we een selectie voor je gemaakt op basis van onze jarenlange ervaring en onderzoek.
Waar wij op letten is: transparantie, materialen, lidmaatschap Fair Wear Foundation, kwaliteit, keurmerken. En ook: bezoekt een merk vaak haar producenten? Worden er controles gedaan en verbeteringen uitgevoerd? Zit fairness en duurzaamheid in het DNA van een merk? Is het belangrijk vanaf de start van het merk?

Het is beter als we allemaal minder kopen en meer hergebruiken, dus tweedehands kleding kopen. Als je dan toch iets nieuws nodig hebt, koop het dat zo duurzaam mogelijk (tijdloos en van goede kwaliteit) en bij een eerlijk merk. Goed nadenken over wat je al hebt, je kledingkast opruimen, een caspsule wardrobe aanleggen, helpen om verstandig te kopen en een garderobe op te bouwen waar je veel mee kan en die goed voelt.”

Talita: “Op Soulstores focus ik me met name op winkels waar je eerlijke kleren en producten kunt kopen die ook stijlvol zijn. Ik ga daarbij veel af op mijn eigen gevoel en intuïtie, maar kijk ook kritisch naar de intentie van de winkel zelf en de merken. Je kunt weten welke winkels fair zijn door even naar de eigenaar of verkoper toe te lopen en vragen te stellen. Zo kun je vragen of ze weten van wat voor materialen een shirtje is gemaakt, en of het onder goede omstandigheden is geproduceerd. Als het goed is kunnen ze daar antwoord op geven. Ik geef altijd de tip om op te passen voor green washing: met ame grote merken die pretenderen duurzaam te zijn maar dat eigenlijk vooral verpakken in een mooi marketingpraatje. Wil je het echt zeker weten? Dan zit je met keurmerken van de Fair Wear Foundation of het GOTS-certificaat op de labels van je kleding goed.

Te veel kopen zou ik nooit aanraden. Zelfs niet als het alleen maar fair fashion is. Het zou zonde zijn om iets te kopen wat je uiteindelijk nooit gaat dragen. Ik probeer zelf alleen te kopen wat ik echt nodig heb, of als het echt een buitenkans is. Vaak laat ik me dan verleiden door een goed verhaal of iets wat in een kleine oplage is gemaakt onder goede omstandigheden. Buy less, choose well is het credo.”

Wat zeggen jullie tegen mensen die zeggen dat sweatshops juist werk verschaffen in ontwikkelingslanden?

Lotte: “Het is gunstig dat de kledingindustrie werkgelegenheid biedt. Deze mensen zijn ook blij dat ze kunnen werken, want anders hadden ze het waarschijnlijk nog slechter gehad. Ze komen uit arme gezinnen en zijn vaak de eerste generatie die buitenshuis werkt.

Aan de andere kant: ik ben ook blij met mijn baan, maar ik hoef niet 16 uur per dag te werken in een fabriek die misschien wel op instorten staat en ik kan gewoon elke dag mijn kinderen zien. De omstandigheden in sweatshops zouden we nooit goedkeuren voor onszelf of voor onze vrienden, dus waarom wel voor de mensen die onze kleren maken? Zij hebben precies dezelfde rechten als jij en ik. Als consument en als kledingmerk heb je invloed op of die rechten wel worden nageleefd. Wees niet onverschillig, maak bewuste keuzes. Als consument kun je kiezen voor merken die die invloed willen gebruiken om te werken aan het tegengaan van sociale ongelijkheid en vervuiling.”

Christine: “Er is in de basis niets mis met mensen werk geven en kleding laten maken in een land als Bangladesh. Alleen moeten de mensen die onze spullen maken wel met respect en waardigheid behandeld worden. Hun harde werken moet beloond worden, in een veilige en gezonde omgeving. Net als dat wij dat hier in Nederland voor onszelf heel normaal vinden.”

Talita: “Ik vind dat een lastige. Want ik begrijp de opmerking. Ergens is het namelijk ook zo, maar dat neemt niet weg dat ze om die reden geen recht hebben op goede arbeidsomstandigheden en een eerlijk loon. Het kan ook naast elkaar bestaan. Een kind achter een naaimachine zetten in een pand dat op instorten staat, in plaats van naar school sturen, zou ik nooit kunnen goedpraten.”

Conclusie

Wauw, wat een hoeveelheid waardevolle informatie! De wereld van fair fashion en unfair fashion wordt mij steeds duidelijker. En ik denk dat ik daarmee op de goede weg zit: bewustwording is de eerste stap. We moeten het niet normaal meer vinden om kleding te zien als wegwerpproduct en bewust kiezen wat we willen kopen en dragen.

Ook liever fair fashion? Check dan eens bij de Fair Wear Foundation of bijvoorbeeld via Rank a Brand hoe fair jouw lievelingsmerken zijn. Elimineer de merken die dat niet zijn en koop enkel nog merken die wél geven om fair fashion. Vind je het lastig om alle merken te onthouden? Maak het jezelf dan makkelijk en koop enkel bij winkels waarvan je weet dat ze enkel fair fashion verkopen, zoals Nukuhiva of Morethanhip.nl. Of vraag het winkelpersoneel om advies.

Houd jij je bezig met fair fashion? En heb jij een goede tip voor duurzame kleding of winkels? 

Volg Vrije Meid op Facebook. Volg mij op Instagram en YouTube.