Wad to do op Terschelling en Vlieland? Een lesje Wadden voor beginnende én ervaren reizigers.
Mijn hele leven kom ik al op de Wadden. Vervelen gaat het niet. Daarom zei ik begin augustus dan ook volmondig ‘ja’ toen ik werd uitgenodigd voor een persreis over de Waddenzee. Wandelen over het Wad, cranberrytaart eten bij de Walvis, fietsen door de duinen, het is iedere keer weer leuk. Maar zelfs deze doorgewinterde Wadden-ganger is afgelopen zomer nog verrast met nieuwe activiteiten. In deze blog deel ik mijn ervaringen! Wad to do op Terschelling en Vlieland?
1. Wadproeverij met Flang: wadlopen met extra’s
Onze eerste ochtend op Terschelling gaat de wekker al om half zeven. Die-hard festivalgangers zijn nog bezig met hun afterparty, maar wij gaan wadlopen! Niet met het doel om het vaste land weer te bereiken (zoals ik in 2010 deed op Ameland), maar om etenderwijs het Wad te leren kennen.
De Waddenzee is een bijzonder stuk natuur dat is aangemerkt als UNESCO Werelderfgoed. Dit omdat de Waddenzee de grootste zand- en moddervlakte ter wereld is die droogvalt tijdens eb. Het Waddengebied strekt zich helemaal uit van Texel tot Denemarken. Vroeger kende de wereld nog meer van dit soort droogvallende ecosystemen, maar vandaag de dag is de Waddenzee het enige gebied in zijn soort dat nog functioneert. Uniek hè? Reden genoeg om dit natuurgebied eens van dichtbij te bekijken, en de overvloed aan dieren en planten die in de Waddenzee leven te leren kennen (en op te eten, muhaha).
Goed, een wadproeverij dus! We verzamelen bij het huis van oer-Terschellinger Flang Cupido (en daarmee wad-expert) en zijn vriendin. Flang is een bekende op het eiland én daar buiten. Naast de verschillende wad- en kookworkshops die hij aanbiedt met zijn bedrijf Flang in de Pan, is hij ook mede-eigenaar van B&B De Postoari in Hoorn (Terschelling) én drievoudig wereldkampioen snert koken. Daarnaast verzorgt Flang de catering voor onder meer Oerol. Een bezige baas! Maar vandaag beginnen we relaxed met een heerlijke wandeling over het wad!
Hoewel het koud is en af en toe miezert, breekt het zonnetje (soms) door. Dat maakt de wandeling proeverij op het wad toch net wat leuker. Onze ogen zijn het grootste deel van de tijd op de grond gericht, want we hebben de opdracht alles wat leeft in een emmer te stoppen, en bovendien willen we – met al onze camera’s – niet graag uitglijden. Elke paar minuten stoppen we even, zodat Flang kan uitleggen wat onze buit is. Naast Flang zijn er ook twee andere experts mee vandaag: de vrijwilligers van de Waddenvereniging. Ook zij weten ons een hoop te vertellen!
De eerste vangst blijkt een wadpier te zijn, een soort bloedzuiger die zich een weg door het wad eet. Aan de ene kant erin, aan de andere kant eruit. Dus dáárom lijkt de Waddenzee met eb net een bord spaghetti! Ook zien we Japanse oesters. En Zeeuwse. Hoewel de naam anders doet vermoeden, groeien die dus gewoon in de Waddenzee. Verder spotten we nog zeewier zeesla en eikenbladwier. Oh, en krabbetjes, kokkels, kwallen, garnalen, mossels én een zeester. Het is een heuse wad-safari! Na twee uur kunnen we het geslacht van een krab herkennen, kokkels openmaken zonder gereedschap en garnalen vangen! Dan is het nu hoogste tij(d) om te gaan proeven wad we gevangen hebben 🙂
Ik typ een smiley, maar eigenlijk ben ik dus niet echt een liefhebber van vis, schelp- en schaaldieren. Alles wat ziltig smaakt, is voor mij een no-go. Maar als Flang en de anderen laaiend enthousiast de oesters staan open te maken, kan ik natuurlijk niet anders dan er eentje te proberen. Tja, dat smaakt ziltig. Ik spoel weg met een broodje (met zeewiertapenade!) en een goed glas witte wijn. Ach, er zijn ergere dinsdagochtenden!
Uitzichtspunt in West: 360 graden Terschelling
Je kan het eigenlijk niet missen: de heuvel tussen het centrum van West-Terschelling (lees: de Brandaris!) en strandtent De Walvis. Op deze heuvel heb je twee uitzichtspunten die je een 360 graden view geven over Terschelling. De overgang van de Waddenzee in de Noordee, Vlieland in de verte, de bossen richting Mitsland aan Zee, de duinen in de verte, de haven van West-Terschelling, de schattige huisjes, en ja, dus ook die iconische Brandaris.
Cranberrytaart bij De Walvis: dubbelgenieten op z’n Terschellings
Ik noemde ‘m net al even: strandtent de Walvis in West-Terschelling is een klassieker op het eiland. Net als cranberry’s trouwens, die volgens verhalen ooit met een vergaan schip op het strand zijn aangespoeld. De bewonders van Terschelling vonden de zure bessen maar niets, dus liet men de tonnen in de duinen liggen. Daar groeiden vervolgens cranberrystruiken. Wat bijzonder is, omdat cranberry’s op veel ondergronden niet kunnen groeien. Alleen op Terschelling (en op Vlieland) groeien dan ook cranberry’s in Nederland. Zodoende mag een gerecht met cranberry tijdens jouw bezoek aan Terschelling niet ontbreken! Gelukkig gaat dat zonder moeite. Menig restaurant serveert heerlijke cranberrytaart. Zo ook De Walvis. Twee vliegen in één klap!
Vuurtoren beklimmen op Vlieland: het hele eiland zien voor drie euro
De vuurotoren van Vlieland is geen (figuurlijk) hoogtepuntje. Maar het beklimmen van de vuurtoren kan zeker wel op je Wad-to-do-list. Het uitzicht vanaf de top van de vuurtoren is namelijk prachtig. Niet alleen door de overgang van groengele duinen naar de blauwe Waddenzee, maar ook omdat je een 360 graden zicht hebt op heel Vlieland! Je ziet letterlijk het complete eiland liggen, en dat is niet het minste 😉 Voor drie euro kun je dit niet laten liggen, toch?
Korren: De Waddenzee ontdekken met een kornet
Hoe? Ja, korren dus! Een snel bezoekje aan Google leerde mij voor de trip dat dit een soort vistechniek is. Maar Google is ook maar Google. Om meer over korren te weten te komen, moet je het gewoon eens ervaren!
Daarom gaan we zelf eens korren op Vlieland. We verzamelen bij de strandopgang aan de Noordzeekant, maar lopen – gelukkig – naar de Waddenzee om daar ons net klaar te maken. De Waddenzee is waarvoor we op de Wadden zijn. En niet voor niets: de Waddenzee kent een groot verschil tussen eb en vloed en biedt onderdak aan velen vissen, schelp- en schaaldieren en andere levende wezens. Die gaan we met het korren vangen en eens goed onder de loep nemen!
Het woord korren komt van het net dat we hiervoor gebruiken: een kor. Of voluit: een kornet. Grappig genoeg heeft het net ook de vorm van een Cornetto-ijsje, maar daar heeft het volgens onze gids Lars van de Noordwester niets mee te maken. Het net heeft de vorm van een lange driehoek, omdat de dieren er via de grote kant makkelijk in terecht kunnen komen, terwijl ze door de nauwe (dichtgeknoopte) kant niet meer kunnen ontsnappen. Het net zit vast aan een lang touw, waarmee we het net zo door het water gaan trekken. Gelukkig hoeven we zelf niet verder het water in dan de branding, want het kornet wordt door het gewicht aan de zeekant als ’t ware vanzelf verder de zee ingetrokken.
Na even lopen en trekken krijgen we van Lars het teken om langzaamaan weer richting de duinen te lopen. Het net wordt zo rustig het strand op getrokken. Best zwaar nog! Maar onze buit maakt veel goed: er zitten wel tien krabben in het net! Nooit geweten dat er zoveel krabben dicht bij het strand zaten. Dit had ik liever niet geweten 😉 Lars vertelt een verhaal over alles wat in het net zit. En daarbuiten. Wist jij bijvoorbeeld dat de zee altijd blauw lijkt doordat de blauwe stralen in zonlicht niet door het water worden geabsorbeerd, maar als enigen worden teruggekaatst? Dát zien we, en daardoor heeft water – in onze ogen – een blauwe kleur.
De tweede keer korren loop ik dan ook iets meer op mijn hoede door het water. Helaas zit er dit keer bijna niets in ons net. Doordat het eb wordt, hebben de dieren zich teruggetrokken. Bovendien is het lastiger om het net nu goed diep het water in te krijgen. We doen nog een derde poging en vangen toch nog een platvisje en een andere krab, maar dan zit het korren er weer op. Een interessante manier om meer over de Waddenzee en zijn bewoners te leren!
Vliehors Expres: must-do op Vlieland
Vraag een ervaren Vlielander naar de must-do op het eiland en je krijgt geheid hetzelfde antwoord: Vliehors! Nu klonkt mij dat in eerste instantie als een soort huifkartocht met paarden (horse) in de oren, en misschien was dit vroeger ook wel het geval. De naam Vliehors ziet echter op het stuk eiland dat je tijdens deze excursie gaat ontdekken: Vliehors dus! En dat doen we per mega-truck!
Vliehors is het westelijke deel van het Waddeneiland Vlieland en telt nul inwoners. Het is een onbewoond natuurgebied dat voor een groot deel als militair oefenterrein wordt gebruikt. Maar ook toeristen komen er graag. De Vliehors Expres brengt je voor 15,50 euro tot het meest westelijke puntje van Vlieland, dwars door Viehors!
Om de Vliehors Expres (weer eens wat anders dan de Hogwarts Express) te nemen, pak je eerst de bus (of taxi) vanuit het centrum van Vlieland (lees: het enige dorp op het eiland). De bus zet je af bij het laatste bewoonde gedeelte van Vlieland: het Posthuys, een mooi restaurant en hotel. Vanaf daar vertrekken niet één maar twee Vliehors Expresses naar Vliehors. Dit blijken geen huifkarren te zijn, maar een geëvolueerde versie daarvan: twee megatrucks. Denk aan een kruising van een huifkar en vrachtwagen. Hiermee rijden we zonder moeite over de duinen heen, het strand op, door de branding, helemaal tot aan de westkust van Vlieland.
De Vliehors Expres kent twee ‘haltes’. De eerste halte van ‘onze’ megatruck is het westelijke puntje van Vlieland. Vanaf hier kun je Texel bijna aanraken. Vanaf dit punt vertrekt dan ook regelmatig een krakkemikkig bootje naar het buureiland. Maar wij komen vooral om foto’s te maken van het uitgestrekte, buitenaardse landschap dat Vliehors heet. Het doet me denken aan Burning Man in Nevada, USA. Al ben ik daar nog nooit geweest. Zand, zand en nog eens zand, maar ook de zee die ons aan alle kanten lijkt te omringen. En houten palen. Wat die er doen dat weet ik niet. Een gids is er niet echt, wat het alleen maar mysterieuzer maakt. Zou het een oude steiger zijn? Enfin, ik spot ook nog een zeehond, dus mij hoor je niet klagen.
Tweede en laatste stop van de Vliehors Expres is het drenkelingenhuisje, met daar omheen allemaal voorwerpen die zijn gevonden tijdens het jutten. Ik was op Terschelling ook al eens bij een drenkelingenhuisje, dus ik weet dat die huisjes echt bedoeld zijn voor drenkelingen. In een drenkelingenhuisje lagen oorspronkelijk altijd dekens en water, zodat de drenkeling kon opknappen tot hij of zij gevonden werd.
Horizontoer: varend festival op de Wadden
Tot slot is Horizontoer natuurlijk een uitstekende manier om de Wadden te ontdekken. Met dit varende festival ontdek je niet alleen de prachige natuur van de Waddenzee en de gezelligheid op de Waddeneilanden, maar leer je ook het havensfeertje en de leukste bandjes kennen! Ik ben nooit op Oerol geweest en ook nooit op Lowlands (of Burning Man…), maar ik kan me voorstellen dat dat best een drukke boel is. Horizontoer is juist heel kleinschalig, relatief onbekend (heb je er wel eens van gehoord?) en daarom nu net zo leuk.
Kijk op de website van Horizontoer welke bandjes op welke dagen op welke eiland spelen (en op welke locatie). Nu ik deze blog schrijf is Horizontoer 2016 net voorbij, maar in 2017 krijg je een herkansing! Het festival vindt al bijna 30 jaar lang iedere zomer plaats op de Wadden, dus dat zal komend jaar niet anders zijn. Wil je het festival écht meemaken? En daarmee een complete Wadden-ervaring beleven? Vaar dan mee als vakantieganger met één van de prachtige oude klippers (platbodemschepen). Ik voer mee als reisblogger en kan zeggen dat het een persreis was om nooit te vergeten. Ik kom al mijn hele leven op de Wadden, maar zo heb ik het nog nooit ervaren 🙂 Plus: ik heb er twee favoriete bands zijn! 😉 Zie HeavyLight en Hard&Heady!
Dank aan de organisatie van Provincie Friesland, Horizontoer en alle anderen voor een megagezellige week!
Wat lijkt jou de leukste manier om de Wadden te leren kennen?