De half-Nederlandse, half-Australische Saskia Mardi emigreerde in 2019 met haar man en dochter naar Bali. Vanaf daar runt ze nu haar online onderneming ‘The Virtual Minimalist’.
Saskia Mardi (35) woonde het eerste deel van haar leven in Australië, maar verhuisde later naar Nederland. Daar leerde ik haar kennen bij coworking space Hashtag Workmode. Inmiddels is Saskia naar Bali verhuisd en runt ze vanaf daar haar online onderneming The Virtual Mininalist. Tijd voor een interview met deze cultural chameleon.
1. Kan je je even voorstellen?
“Ik ben Saskia: cultural chameleon en lover of all things minimal. Ik ben geboren en getogen in Brisbane, Australië. Tijdens een vakantie in Nederland, waar mijn moeder vandaan komt, ontmoette ik op oudjaarsdag 2005 een leuke jongen, Renon. Binnen zes maanden ben ik naar Nederland verhuisd en gaan samenwonen in Utrecht. Hier woonden we samen tot 2012 en zijn daarna twee jaar op reis geweest. Sinds 2014 woonden we weer in Nederland, waar in 2015 onze dochter Olive werd geboren. In oktober 2019 zijn we naar Bali geëmigreerd, waar mijn man geboren en gedeeltelijk opgegroeid is.”
2. Wanneer en waarom besloten jullie te emigreren naar Bali?
“Mijn man is hier geboren. Op zijn vierde is hij naar Nederland verhuisd, toen zijn moeder met een Nederlander hertrouwde. Tot zijn tienerjaren heeft hij elke zomervakantie op Bali vakantie gevierd. Hij heeft altijd gezegd: “one day I am going to go back!” Dat was 2019.
Sinds Olive is geboren, werd zijn wens sterker. Renon wilde graag Olive meer van dit deel van haar afkomst laten zien. We wilden ook wat meer een slow life leiden. We zijn allebei rustige mensen, maar het is al te gemakkelijk om mee gesleept te worden in het drukke Nederlandse leven. Iedereen wil je agenda invullen en ‘spontaan’ langs komen wordt niet altijd gewaardeerd. Daarnaast is zon, zee en strand hier ook niet verkeerd!”
3. Kan iedereen zo maar op Bali gaan wonen? Hoe werkt dit?
“Ja, afhankelijk van hoe lang je hier wilt blijven. Met een Nederlands paspoort mag je hier sowieso een toeristenvisum van 30 dagen aanvragen, dat je heel simpel tot 60 dagen kunt verlengen. Vanaf dan heb je verschillende opties:
OF je blijft steeds een toeristenvisum verlegen door regelmatig een visa run te doen (bij afloop van je visum vliegen naar bijvoorbeeld Singapore of Kuala Lumpur voor een dag, en dan weer terug naar Bali). Maar er is altijd een kans dat ze bij de grens zeggen: ‘je hebt genoeg toeristenvisa gehad!’
OF je zoekt een meer permanente optie. Hier onder vallen veel verschillende opties, zoals multiple entry visas, KITAS visa, Family Visa, Retirement Visa, etc. Welke het beste bij jouw past, hangt af van je situatie. Ik zou je aanraden om dit goed uit te zoeken en een visa-agent in te huren.
Het leven op Bali lijkt ‘chill’ of ‘makkelijk’, maar let op: Indonesië heeft strenge emigratie- en visumwetgeving.”
4. Waar wonen jullie en hoe kwamen jullie aan dit huis?
“We wonen nu in een klein, local dorpje genaamd Cemagi. Dichtbij Canggu, lekker tussen de rijstvelden en de zee.
Aan de huizenjacht leek geen einde te komen. Dagenlang scrollen door makelaarssites, Facebook-pagina’s en Whatsapp-berichten… Op Bali moet je de huurtermijn vooruit betalen, dus dat houdt in dat je in een klap huur voor een, tien of soms zelfs 30 jaar moet betalen. Hoe meer jaren je neemt, hoe meer onderhandelingsruimte er is.
We zijn ons huis tegengekomen op een Facebook-groep en we hebben een huurtermijn van een jaar genomen.”
5. Wat zijn ongeveer de kosten van levensonderhoud? Wat zijn jullie kwijt aan vaste lasten elke maand op Bali?
“Net zoals in Nederland, hangt dat van je lifestyle af. We wonen redelijk dicht bij het duurste stuk van Bali: Canggu. Hierdoor zijn de huizenprijzen het hoogste van het land. Omgerekend betalen we ongeveer € 880 per maand voor een gemeubileerde villa (ongeveer 150 vierkante meter) met twee slaapkamers (beiden met badkamer) extra toilet, open keuken/woon/eetkamer, kantoor, tuin met zwembad en buitendouche. En dit is ook inclusief tuinman, poolboy en schoonmaakster. Lekker luxe.
Wij wonen in een complex, dus we betalen ook ongeveer € 150 per maand voor 24 uur security, onderhoud, gemeenschappelijk zwembad en fitnessruimte. Hierbij in zit ook banjar wat iedereen in Bali moet betalen. Banjar is een soort dorpsgemeente die opgericht wordt door alle getrouwde mannen in het dorp. Denk aan een tribal council die beslissingen maakt namens het dorp en ceremonies regelen.
Als je in een ander gebied woont en het niet belangrijk vindt om een Westers huis te hebben, kun je ook voor € 200 per maand een groot huis huren.”
Onze vaste lasten
- Huur €880 (inclusief werknemers)
- Complex kosten €150
- Elektriciteit €70
- Internet €40
- Drinkwater €7,50
- Benzine €12 (voor een scooter)
- Eten
Qua eten hangt het ook vanaf wat je wilt. Als je local eet, betaal je max €1 voor een maaltijd, maar in Westerse cafe’s kan het oplopen tot €10 voor een maaltijd. Zelfde verhaal voor boodschappen doen. Voor de wekelijkse boodschappen bij een lokale markt betaal je nog geen €10, maar in westerse supermarkten kan het net zo duur zijn als in Nederland. Alle internationale producten moeten geïmporteerd worden waardoor ik laatste ongeveer €10 betaalde voor eco schoonmaakmiddel of shampoo!
6. Je runt een online bedrijf. Vertel eens?
“Met mijn bedrijf The Virtual Minimalist heb ik mijn liefde voor organiseren en minimalisme samengevoegd. Ik werk als businesscoach voor online ondernemers die meer structuur, focus en rust willen ervaren in hun business. Dit doe ik door ze te laten zien hoe ze de principes van minimalisme kunnen vertalen naar hun bedrijf.
Naast mijn losse coachingsessies en maandelijks accountability-programma, lanceer ik in januari 2020 mijn 1:1 programma: The Virtual Minimalist. Acht weken lang neem ik ze aan de hand en leer ik ze hoe meer kunnen bereiken door juist minder te doen.
Dit doen we door eerst weer duidelijk te krijgen wat hun business purpose is, of wel de reden waarom ze hun business zijn begonnen. Samen lopen we kritisch door hun hele bedrijf om te zien welke taken en klanten hier echt aan bijdragen en de meeste voldoening geven. De vier grootste stappen hierna zijn simplificeren, automatiseren, uitbesteden en elimineren. Mensen noemen me de ‘Marie Kondo van online bedrijven’.
Toen ik me uit Nederland uitschreef, verviel ook mijn KVK-inschrijving. Nu ben ik een E-Resident van Estland, zodat ik online een Ests bedrijf kon opzetten. Hierdoor kan ik met mijn bedrijf overal te wereld werken.”
7. Hoe kom je aan je Nederlandse/niet-Balinese klanten?
“Precies hoe ik het ook al in Nederland deed. Online. Via Instagram kom ik veel klanten tegen en heel vaak ook via via. Blije klanten zijn de beste marketingtool!
Bali zit ook vol met digital nomads en online ondernemers dus via coworking spaces en events ben ik ook veel potentiële klanten tegen gekomen.
Omdat ik Australiër ben en vanaf Bali nu dichterbij zit qua tijdzone, ga ik me ook op deze markt focussen. Voornamelijk ook via Instagram en Pinterest.”
8. Hoe ga je om met tijdsverschil? Is dat lastig voor je werk?
“Het tijdsverschil valt mee. Nederland loopt nu 7 uur achter op Bali, dus tussen 15:00 en 18:00 uur Balinese tijd houd ik de meeste van mijn telefoongesprekken. Ik ben nog met mijn weekly plan aan het spelen en aan het kijken of het misschien handiger is als ik twee keer per week later begin en dan iets langer doorwerk, zodat ik meer overlap heb qua werktijden.”
9. Heb je al een werkplek? Waar werk je zoal?
“In Canggu zitten er veel coworking spaces en zijn veel van de cafe’s laptop-friendly. Ik zit voornamelijk bij Dojo want die heeft altijd goed internet, geluidsdichte Skype-booths en heel veel leuke events. Ik zit ook graag bij Tropical Nomad voor dezelfde redenen, maar dit is net wat verder van mijn huis. Voor de afwisseling zit ik soms in cafe’s en ik heb ook een kantoor aan huis maar die gebruik ik eerlijk gezegd bijna niet.”
10. Hoeveel uur werk je per week?
“Ik werk gemiddeld tussen de 20 en 30 uur per week. Ik werk vier dagen in de week en heb een dag mama-dag. Ik probeer maximaal vijf uur per dag te werken, maar merk dat ik nog in mijn routine moet komen hier. Daardoor ben ik wat minder gefocust dan dat ik in Nederland was en duren taken toch iets langer dan dat ik gewend ben. Ik ben natuurlijk nieuw hier en probeer vriendschappen en zakenrelaties op te bouwen. Dus ik stop wat vaker om met mensen te kletsen. En het is nu eenmaal Bali, dus het leven gaat op een ander tempo. Mijn doel voor het nieuwe jaar is om echt maximaal 20 uur per week te werken.”
11. Inside tips voor het echte Bali?
Je moet écht een scooter nemen (maar draag wel een helm en zorg dat je een internationaal rijbewijs hebt). Ga lekker op avontuur en neem de kleine wegen. Met Google Maps is het toch bijna onmogelijk om de weg kwijt te raken. Zo kom je kleine dorpjes en gigantische rijstvelden tegen. Als je nooit scooter hebt gereden kun je overal voor weinig scooterles nemen.
Het eiland is klein dus je kunt veel in een korte tijd zien. Ja, Canggu, Ubud en Sanur zijn leuk – maar kijk vooral verder dan de drukke toeristische plekken.
Wat wel toeristisch is, maar ook heel mooi, is zonsondergang bij Uluwatu of Tanah Lot. Of Mount Batur beklimmen voor zonsopgang. UNESCO World Heritage rijstvelden in Jatiluwih zijn ook echt prachtig!
Ook leuk: Neem een kookles.
Eet in warungs (kleine lockle restaurants). Als je maar twee dingen probeert, dan moet je sate ayam (kip sate) en nasi campur (rijst met verschillende gerechten) bestellen.
Als je ooit uitgenodigd wordt voor een ceremonie – GAAN! Balinese delen graag over hun cultuur en het is prachtig om te zien wat voor grote rol hun geloof speelt in hun leven.
Hou altijd rekening mee met de locale cultuur – jij bent hier te gast. Stap niet op offers, niet mensen haasten, doe je schoenen uit als je ergens naar binnen gaat en bedek je als je een tempel binnen gaat.
12. Heb je een tip voor Nederlanders die ook willen emigreren naar Bali?
Neem goed je opties door. Welk visum moet je hebben, hoe ga je geld verdienen, welke verzekering moet je nemen, etc.
GELD
Zorg dat je een buffer hebt. Het maakt niet hoe goedkoop een land is, emigreren is niet cheap. We hebben in een klap een jaar onze reisverzekering, visum en huur moeten betalen. Plus als het je niet bevalt, zorg dat je genoeg geld hebt om terug naar huis te kunnen en om een paar maanden te overleven.
Bekijk goed je opties met vertrekken uit Nederland. Officieel moet je je uitschrijven als je langer dan acht maanden uit Nederland weggaat. Dat betekent dat je ziektekostenverzekering vervalt, je bouwt geen AOV meer op, etc. Mijn KVK-inschrijving kwam dus ook te vervallen waardoor ik nu een Estlandse bedrijf heb opgezet via mijn E-Residency.
Als je toch ingeschreven blijft en je kinderen hebt, dan hebben ze ook nog steeds een leerplicht!
Heb je een koophuis. Bekijk dan goed wat je opties zijn en wat bij jou past. Verhuren or verkopen? Wij hebben ons huis verkocht.
MINDSET
Hou het leuk! Je hoeft niet te emigreren. Merk je dat je het moeilijk vindt of geen zin hebt, doe het dan niet. Emigreren is niet voor iedereen.
Misschien is emigreren voor jou te heftig. Je kunt of voor 3, 6 of 12 maanden gaan. Het hoeft niet meteen voor altijd te zijn. Worst case scenario – je kunt altijd terug naar Nederland gaan.
Het leven gaat door, zelfs als jij er niet bent. Denk niet dat iedereen hun leven op pauze zet omdat jij er niet bent. Ja, je kunt vriendschappen kwijt raken of ze nemen een ander vorm aan. Hier moet je vrede mee hebben. En sommige mensen gaan het niet leuk vinden dat je vertrekt en zullen je hier steeds aan herinneren. Hier moet je mee om leren gaan.
Het wordt wat JIJ er van maakt.
NIEUW LEVEN
Zorg dat je er de tijd en energie in stopt om de cultuur en taal te leren. Gedraag je zoals jij zou willen dat een immigrant in Nederland zich zou gedragen. Respecteer hun manier van leven. Maak vrienden met locals want daar wordt je nieuwe leven alleen maar leuker, rijker en makkelijker van.
Volg Saskia via haar website of op Instagram.
Beste Suzanne,
Wat een inspirerend verhaal over Bali. Ik ben jouw site tegen gekomen door te surfen op het web en volgens mij heb ik jouw bedrijf ook gezien via financieelvrijevrouw.nl (Janneken).
Mijn man en ik overwegen om met onze 3 kinderen (15,11 en 9 ) voor een jaar naar Balie te gaan en zitten nu aan het begin van de oriënterende fase. Waar ik mee wil beginnen is onderwijs voor de kinderen goed ik kaart brengen. De vragen die ik daarbij heb zijn: welke scholen zouden passen bij onze kinderen? Welke mogelijkheden zijn er überhaupt wat betreft het onderwijs? En welke kosten komen daarbij kijken? Zou jij mij her wat over kunnen vertellen? Ken jij gezinnen die recent naar Bali zijn verhuisd?
Ik hoor het heel graag van je.
Hartelijke groet,
Dra
Je kan Saskia benaderen! Of Noortje Timmermans!