Wat is de relatie tussen geld en geluk? Maakt geld gelukkig? Of juist niet? Ik vroeg het aan het CBS.
‘Geld maakt niet gelukkig’, luidt de uitdrukking. Toch streven veel mensen naar rijkdom. Maakt geld toch gelukkig? Ik sprak met Tanja Traag, socioloog en woordvoerder bij het CBS (Centraal Bureau voor Statistiek).
Onderzoek naar geluk
Het CBS doet al jaren onderzoek naar geluk. En zij niet alleen! Ook aan de Erasmus Happiness Economics Research Organisation wordt geluk volop onderzocht. In deze blog richt ik mij op het onderzoek van CBS, en dan specifiek dit onderzoek. In dit onderzoek is gezocht naar de invloed van verschillende factoren op geluk, zoals gezondheid, relaties en werk (en geld dus).
Geluk is lastig meetbaar
Geluk is natuurlijk een vaag begrip. Wat voor de een geluk betekent, betekent voor de ander weer wat anders. Geluk is ook lastig meetbaar, want ja: hoe meet je hoe gelukkig iemand is? Door een grote groep mensen te vragen hoe gelukkig zij zijn, is geprobeerd tot een conclusie te komen.
De belangrijkste factoren voor geluk
Volgens het CBS zijn de belangrijkste factoren voor geluk:
- Gezondheid
- Sociale relaties, zoals een partner, familie of vrienden
- Werk hebben
Gezondheid
Geld speelt een indirecte rol, en dan vooral het gebrek daaraan. Vaak is geen geld hebben het gevolg van de belangrijkste factoren. Zo belanden mensen met een slechte gezondheid vaak in de WW, en dat zorgt voor minder geld. De slechte gezondheid zelf maakt ongelukkiger dan het beperkte geld.
Sociale relaties
Ook minder sociale relaties maken ongelukkiger. Zonder partner heb je vaak minder te besteden. Indirect zorgen beperkte sociale relaties, en dus ook minder geld, voor minder geluk. Echtscheidingen maken ook – even – ongelukkig. Maar een tijdje na de scheiding zitten mensen vaak weer op hun oude geluksniveau.
Werk hebben
Geen werk hebben heeft zeker – een negatieve – invloed op geluk. Al is het hebben werk vaak weer sterk afhankelijk van gezondheid en relaties. Zonder werk heb je bijvoorbeeld doorgaans minder sociale contacten. Het is dus lastig om het hebben van werk – laat staan geld – een op een door te vertalen naar geluk.
Maakt geld gelukkig?
Op de vraag of geld gelukkig maakt, kan het CBS geen eenduidig antwoord geven. Het bedrag dat iemand maandelijks op zijn rekening krijgt, heeft heus invloed, maar zeker niet primair. Andere dingen hebben veel meer invloed op geluk. Als je gelukkig(er) wilt worden, kan je je dus beter op meer richten dan alleen geld.
Karakter en genen
Gelukkig zijn is voor een deel ook afhankelijk van je karakter en genenpakket. Sommige mensen zijn gevoelig voor depressies. Sommige mensen hebben ‘aanleg’ om zich sneller gelukkiger te voelen. Over het algemeen hebben extraverte mensen meer sociale contacten, en die maken weer gelukkig. Ook introverte mensen worden gelukkig van sociale relaties, al hebben deze persoonlijkheden soms meer moeite om sociale relaties op te bouwen en te onderhouden.
Extravert gelukkiger?
Hoe zit het dan als je niet gelukkig wordt van sociale contacten? Kluizenaars kunnen toch ook gelukkig zijn? Dat klopt, zegt Tanja. Dat zijn de uitzonderingen. Maar over het algemeen zijn mensen met een partner en veel sociale contacten gelukkiger dan mensen die dat niet hebben. Statistieken gaan altijd over gemiddelden.
Hoger salaris = meer geluk?
In het onderzoek van het CBS is onder meer onderscheid gemaakt tussen vier inkomensgroepen. De eerste groep had het laagste salaris, de vierde groep het hoogste salaris. Je ziet dat de eerste groep ook het minst gelukkig is. Maar zoals hier boven al is aangegeven, is dit niet alleen afhankelijk van het inkomen, maar waarschijnlijk ook het gebrek aan goede gezondheid, werk en sociale relaties – waar het inkomen mee samenhangt.
Het verschil tussen de eerste en tweede groep is significant. Tussen de tweede en derde groep zit minder verschil. Stijgt het inkomen nog meer, dan zien we bijna geen stijging in geluk. Dit bevestigt een ander onderzoek naar geld en geluk, dat concludeert dat je geluksniveau afhankelijk is van geld tot circa 60.000 euro per jaar. Een hoger salaris maakt amper nog gelukkiger.
Conclusie
Geld maakt niet gelukkig, maar maakt je leven wel makkelijker. Al is dat lastig te toetsen door het CBS. Dit komt omdat geluk niet een op een te linken is aan geld. Er zijn factoren die zwaarder wegen voor geluk, zoals het hebben van werk, gezondheid en sociale relaties, maar die ook weer invloed hebben op geld. Dat maakt het onderzoeken van de relatie tussen geld en gelukkig zo lastig. Maakt geld gelukkig? Niet alleen geld, lijkt het beste antwoord op die vraag. Als de rest wegvalt, zegt geld niet zoveel meer.
Wat vind jij: maakt geld gelukkig?
Interessant artikel. Zelf heb ik recent een artikel gelezen over geld en gelukkig zijn en ik denk dat daar zeker een bepaalde mate van waarheid in zit dat zodra je een bepaalde grens bereikt hebt, dat je het dan niet meer gelukkiger maakt. Wel merk ik dat ik onbewust nog steeds terug ga naar mijn studentenbudget, terwijl ik al lang geen studenten budget meer heb. Die mindset moet ik nog een beetje veranderen… 😉
Leuk te horen Dionne! En goed dat je inzicht hebt in die ‘studenten mindset’. Bewustwording is stap 1 😉
Mooie post. Ik denk dat je inderdaad wel een bepaald basisinkomen nodig hebt om in je eigen behoeften te kunnen voorzien.
Ik merk zelf vooral dat ik naarmate ik meer ga verdienen, ik ook meer ga uitgeven. Dat is natuurlijk ook niet zo handig.
Dankjewel! Ja, het klinkt logisch he? En de lifestyle inflatie is inderdaad het gevaar…